Euskal Autonomi Elkarteko Itzulpen Zerbitzu Ofiziala sortzekotan - HAEE
Eneko Oregi

Euskal Herriko administrazioetan itzulpen-lanak dituen ajeak eta arazoak, latzak eta larriak izanda ere, aski aztertuak eta, itzultzaile-giroan, kasik topiko bilakatuak ditugu honezkero. Topiko izan arren, urteak joan eta urteak etorri, ez zitzaien irtenbide egokirik ematen eta etsipenak jotako itzultzaileak behar baino gehiago ugaldu dira azken urteotan gure artean.

Eusko Jaurlaritzak oraingoan aldarrikatu duen ekinbideak, hots, HAEE-IVAP-en baitan Itzulpen-Zerbitzu Ofiziala sortzekoak, zenbait esperantza eragin du, berria zabaldu bezain laister. Planteamentuak, nik ezagutzen dudan neurrian, ez du berritasun haundirik. Europan zehar eta mundu zabalean aspaldi diharduten zerbitzuen parekoa da, hitz bitan, honako helburu hauekin:

• Eusko Jaurlaritzaren Lege-egitasmo guztiak euskaratzea;
• Euskal Autonomi Elkartean kokatutako administrazio ororen adierazpen eta mezuak euskaratu nahiz gazteleratzea;
• Epaigintzari lotutako agiri ta paperak itzultzea;
• Inork agindutako itzulpenen zehaztasuna eta baliokidetza egiaztatu eta ziurtatzea;
• Epaitegietan eta administrazio-bileretan interpretaritza egitea;
• Administrazio guztietako itzultzaileei laguntza ematea, arazo zehatz eta jakinekoei erantzunaz.
• Euskal lege eta administrazio-terminologia biltzea eta, aztertzea, erabilerarako arteztarauak landuz eta finkatuz.

Horretarako, zerbitzuak bi atal lituzke, Itzulpen eta Interpretaritza-atala eta Terminologia-Datutegia. Itzulpen eta Interpretaritza atalak, bere aldetik, itzultzaile eta zuzentzaileez osatutako lau lantalde izango lituzke, eta Interpretari-buru eta interpretariz osatutako bat.

Nire ustez, zerbitzu berri hau taxuz antolatuko balitz, itzultzaileei behar-bezalako lan-aitorpena emanaz eta tresneria eta baliabidez hornituz, aurrerapauso ederra litzaiguke administrazio eta lege munduan itzulpengintzan gabiltzanoi:

• Hainbat urtetako eskarmentua eta hainbat itzultzaileren ahalegina baterabildu, azterbidean jarri eta garatzeko modua emango lukeelako, itzulpen ofizialaren erdigune eta biltegi izanez.
• Administrazio askoren itzulpen-beharrei modu arrazoizkoagoan erantzuteko ahalbidea eskainiko lukeelako, administrazio bakoitzean oso noizean behin egiten diren zenbait lanetarako (interpretaritza, kanpainak, oso testu teknikoak) bide egokia emanez.
• Terminologia-datutegi apropos bat eskainiko lukeelako, itzultzaile orori irekia eta itzultzaile guztion laguntzaz gizenduko litzatekeena.
• Eta, azkenik baina ez azkenekoz, herritar euskaldunei administrazioarengandiko euskarazko zerbitzua ahalbideratuko lukeelako, besterik ezean. Auzitegietan, bereziki, euskalduntze-lanak aurrera egiten dueino, behar-beharrezkoa dugu itzulpen eta interpretaritzaren bidez bermatzea euskaldunen eskubidea.

Horregatik, eta itzulpen-lanaren gizarte-balioa gehituko den esperantzan, itxaropentsu nauzue egitasmo honekin. Geroak esan beza.